VietPad

English | Vietnamese

MÔ TẢ

VietPad là một chương trình text editor Việt Unicode đầy đủ tính năng có thể chạy trên các máy computer có gắn Java Runtime Environment, như các máy có hệ điều hành Windows, Linux/Unix, Mac OS X, hay Solaris.

Người sử dụng có thể đánh chữ Việt tương thích với tiêu chuẩn Unicode dùng những cách đánh phổ thông như lối Telex, VNI, hay VIQR/Vietnet. VietPad hỗ trợ file và text Drag-and-Drop và khả năng bỏ dấu thông minh. VietPad có thể mở/cất file trong dạng Windows Latin 1, tức dạng có phím chữ trên bàn phím thông thường, và Unicode, tức là dạng tiêu chuẩn quốc tế thống nhất bao gồm chữ Việt, qua sự chọn lựa loại file trong File Dialog. Một tiện ích giúp chuyển dạng sang Unicode từ Numeric Character References (NCR), UTF-8, và các encoding cũ khác cũng được tích hợp trong VietPad. Khả năng xếp thứ tự chữ Việt, tước dấu, nối dòng, và đổi ngữ cách cũng được hỗ trợ.

Khả năng điền dấu cho đoạn văn chữ Việt không dấu cũng được tích hợp. Đặt điểm này sử dụng một danh sách, được để trong .vietpad directory dưới user's home directory, chứa các từ ngữ Việt thường dùng mà người sử dụng có thể thêm thắt được. Khả năng duyệt chính tả và bình thường hóa dấu cũng được bao gồm trong các tính năng của VietPad.

File cất trong dạng Unicode có thể mở được trong Notepad của Windows NT/2000/XP/7 và có thể copy/paste qua lại các ứng dụng khác tương thích với Unicode. Dùng Font Preview function, người dùng có thể chọn loại font có đầy đủ chữ Việt Unicode. Tính năng Tìm kiếm/Thay thế đã bao gồm hỗ trợ cho Biểu thức chính quy (Regular Expression).

VietPad được công bố và phân phối dưới GNU General Public License. Gia trang chính thức ở tại http://vietpad.sourceforge.net.

ĐÒI HỎI HỆ THỐNG

Bạn sẽ cần có Java Runtime Environment, Standard Edition (JRE) 6 hoặc mới hơn gắn trong máy của bạn. JRE có thể được hạ tải miễn phí từ http://www.oracle.com/technetwork/java/javase/downloads. Bộ JRE gồm có Java virtual machine, các Java platform classes cốt lõi, và các files hỗ trợ để giúp chạy các chương trình viết với ngôn ngữ lập trình Java.

Cho Mac OS X 10.5.2 hoặc mới hơn, Java Standard Edition 6 có thể được hạ tải qua Software Update trong System Preferences.

CÁCH CHẠY CHƯƠNG TRÌNH VietPad

VietPad được biên trong ngôn ngữ Java và đóng gói như executable Java-Archive program. Download và unzip VietPad-2.4.zip. Chạy ứng dụng VietPad bằng cách double-clicking trên file VietPad.jar hay chạy command trên command line như sau:

java -jar VietPad.jar

hay (trong Windows)

javaw -jar VietPad.jar

Lưu ý: Tên của file case-sensitive trong một số hệ điều hành OS. Hãy chắc rằng current directory chứa file VietPad.jar.

Để chạy phiên bản bản địa hóa Việt Nam, sử dụng switch sau đây cho Java interpreter:

java -Duser.language=vi -jar VietPad.jar

Switch này không cần nếu system's default locale đã là Việt Nam. Trong khâu International của System Preferences trên Mac OS X, "Việt" có thể kéo tới đầu bảng Languages. Trên Windows, bản địa Việt Nam có thể mặc định qua Regional Options trong Control Panel hoặc qua chọn Giao Diện Tiếng Việt trong hộp Tùy Thích của VietPad.

File có chữ Việt Unicode phải được cất trong dạng Unicode. Custom settings, như Font and Input Method options, sẽ được cất giữ khi chương trình chấm dứt. Luôn Lưu với Platform Default option, khi chọn, buộc dùng platform default line endings khi cất file; khi không chọn, bảo tồn line endings nguyên thủy. Tùy chọn này tính cho sự khác biệt của tự cuối dòng End-of-Line (EOL), cụ thể là CRLF and LF, giữa các hệ điều hành Windows và Linux/Unix.

Lưu ý: Nhớ tắt những chương trình Vietnamese keyboard drivers khác—như là VPSKeys, WinVNKey, VNI, VietKey, hay UniKey—khi bạn dùng VietPad.

NHỮNG CÁCH GÕ CHỮ VIỆT THÔNG DỤNG

Các dấu của chữ được gõ ngay sau chữ đó. Dấu chéo ngược (backslash \) được dùng làm nút thoát (escape character) cho những phím (key) nào cần giữ nguyên, không muốn biến thành dấu của từ đi ngay trước. Thí dụ, đang trong cách gõ VNI mà muốn được chữ a1, ta gõ a\1—phím \ sẽ cản chữ 1 không cho biến thành dấu sắc (') của chữ a như trong chữ á.

VietPad nhập thêm khả năng đặc biệt SmartMark, cho phép người sử dụng bỏ dấu ở cuối từ, ngoài cách bỏ dấu trên.

FONTS TƯƠNG THÍCH VỚI UNICODE

Bộ mã Unicode chỉ được hỗ trợ giới hạn trong Windows 95/98/Me, song những hệ điều hành này vẫn có khả năng hiển thị tất cả mẫu tự Việt tuân theo tiêu chuẩn Unicode sau khi chọn các font thích hợp. Unicode được hỗ trợ đầy đủ bởi Windows NT/2000/XP. Linux và Mac OS 8.5 hay mới hơn cũng đã bắt đầu hỗ trợ Unicode. Mac OS X và Palm OS yểm trợ đầy đủ tiêu chuẩn Unicode.

Những Windows fonts sau đây, được cung cấp với các hệ điều hành Windows 98SE/Me/2000/XP, chứa nhiều từ Unicode, trong có cả chữ Việt:

Times New Roman, Courier New, Arial, Tahoma, Verdana, Palatino Linotype

Lưu ý: Người sử dụng Windows 95/98/NT và Mac OS X nên hạ tải các versions mới nhất của những font này, bởi những versions cũ hơn, vì không tương thích hoàn toàn với tiêu chuẩn Unicode, sẽ hiển thị dấu hỏi (?) hoặc ô vuông (◻) hoặc dùng các fonts khác loại cho các mẫu tự không được hỗ trợ. Chúng có thể được hạ tải từ TrueType Core Fonts. Các service packs từ SP4 trở lên của Windows NT, Internet Explorer 5.5, và Microsoft Office 2000 cũng đã có kèm những font này.

Nhiều font Unicode khác có thể tìm thấy tại VietUniFont, Uvn Free Font, và Font Chữ.

Lưu ý tới người dùng Linux: Để fonts Unicode hiện hữu trong Java applications, bạn có thể cần chỉnh environment variable JAVA_FONTS tới đúng các đường dẫn font paths (điển hình là /usr/share/fonts/truetype) rồi export nó. Thường thì việc này thực thi trong file /etc/profile. Để biết thêm chi tiết, đọc trang Install and configure Unicode TrueType fonts in Linux và Configure Java environment on Linux.

LIÊN LẠC

Mọi thắc mắc/góp ý/phản ảnh/báo bug, xin yết thị tại Diễn Đàn Việt Unicode.