English | Việt Ngữ
Các phương thức nhập liệu là các thành phần bằng phần mềm thực hiện nhiệm vụ thông dịch các thao tác của người sử dụng như gõ bàn phím, nói, hoặc viết với một thiết bị bút để tạo ra các chuỗi văn bản gửi vào cho các ứng dụng. Các phương thức nhập liệu phổ biến nhất là các phương thức cho phép người sử dụng nhập các văn bản bằng các ngôn ngữ Việt, Hàn, Nhật, Hán với hàng nghìn kí tự khác nhau thông qua một bàn phím thông thường. Bản văn được gõ vào theo hình thức mà một bàn phím thông thường có thể xử lý được, ví dụ như hình thức chữ La Tinh rồi sau đó chúng được chuyển đổi thành dạng thức đúng như ý muốn.
VietIME sử dụng khuôn khổ phương thức nhập liệu trong nền tảng Java 2 (J2SE 1.4 hoặc cao hơn) để tạo ra sự phối hợp giữa các thành phần biên tập văn bản và các phương thức nhập liệu trong việc nhập Tiếng Việt với bất cứ một môi trường thực thi Java nào. Các thành phần biên tập văn bản có sử dụng khuôn khổ phương thức nhập liệu chạy được dưới bất cứ một môi trường ứng dụng Java nào và hỗ trợ bất cứ một phương thức nhập liệu nào có mặt trên môi trường ứng dụng Java đó mà không cần thay đổi hay biên dịch lại thành phần biên tập văn bản.
Phiên bản 1.2 tích hợp thêm các tính năng thường sử dụng trong công việc soạn thảo văn bản Việt ngữ, như là Duyệt chính tả, Chuyển dạng, Đổi ngữ cách, Tước dấu, Bình thường hóa dấu, Xếp chữ Việt, v.v... Những tác vụ này chỉ có tác dụng với các ứng dụng Swing.
Để Vietnamese IME có hiệu ứng trong các ứng dụng và applet bằng Java, file jar của nó, VietIME.jar, cần được sao chép vào thư mục extensions của môi trường thực thi Java (chính là thư mục chứa máy ảo Java). Đối với J2SE v1.4.2, thư mục này có đường dẫn là C:\Program Files\Java\j2re1.4.2\lib\ext trên Windows, và /usr/java/j2re1.4.2/lib/ext trên Solaris và Linux, hay /Library/Java/Extensions trên Mac OS X.
Bạn cũng có thể xác định thư mục extension vào thời điểm nạp chương trình (start-up) bằng cách thiết lập thuộc tính hệ thống java.ext.dirs. Ví dụ, nếu VietIME.jar nằm ở thư mục C:\VietIME, bạn có thể đưa các phương thức nhập liệu vào chương trình của bạn bằng câu lệnh sau:
java -Djava.ext.dirs=C:\VietIME -jar yourprogram.jar
Lưu ý các nhà phát triển: Các chương trình Java chạy bên trong một môi trường phát triển tích hợp (integrated development environment)—ví dụ, JBuilder hay NetBeans—sử dụng JRE đã được cấu hình cho IDE đó. Do vậy, để có thể nhập văn bản Tiếng Việt trong quá trình thiết kế hoặc kiểm nghiệm phần mềm bên trong IDE thì VietIME.jar cũng nên được sao chép vào thư mục extensions của JRE bên trong JDK sử dụng cho IDE đó, ví dụ, C:\j2sdk1.4.2\jre\lib\ext trên Windows.
Sau khi chạy một ứng dụng Java chứa thành phần văn bản hỗ trợ các phương thức nhập liệu thì bạn có thể chọn lựa phương thức nhập liệu thông qua giao diện cung cấp tùy chọn phương thức nhập liệu do môi trường thực thi (máy ảo Java) cung cấp. Đầu tiên, bạn hãy đảm bảo là thành phần văn bản đó có tiêu điểm—thường thì dấu hiệu để nhận biết điều này là trên thành phần đó có dấu nhấp nháy chỉ nơi sẵn sàng nhập liệu. Sau đó, đối với môi trường thực thi Java 2 của Sun, hãy chọn khoản mục menu Select Input Method từ menu thả xuống góc trên cùng bên trái của cửa sổ (menu System trên Windows, menu Window trên Solaris). Bạn cũng có thể thấy menu này bằng cách kích chuột phải lên thanh tiêu đề của ứng dụng. Nếu bạn đã cài J2RE 1.4 hay cao hơn mà không thấy tùy chọn Select Input Method ở đó thì rõ ràng là phương thức nhập liệu đã không được cài đặt đúng cách.
Đối với các nền tảng không có khoản mục menu Select Input Method trong menu system, như Linux và Mac OS X, thì Sun cung cấp một cách khác để chọn phương thức nhập liệu bằng cách ấn phím nóng do người sử dụng tự định nghĩa. Cách chọn phương thức nhập liệu này là cũng hữu dụng đối với các môi trường có khoản mục menu này trong menu system, ví dụ, Solaris và Microsoft Windows. Nếu bạn ấn phím nóng ưa thích của bạn được xác định qua công cụ Input Method Hot Key, thì popup menu đã nói ở trên cũng xuất hiện.
Chọn Vietnamese Input Methods và chọn phương thức nhập liệu mong muốn từ menu nổ ra. Viet IME hỗ trợ ba phương thức nhập nhiệu phổ biến nhất của người Việt—VNI, VIQR, và Telex. Một tính năng chọn được SmartMark cho phép người sử dụng bỏ dấu ở cuối từ, ngoài cách bỏ dấu thông thường.
Trạng thái hoạt động của IME thường được chỉ ra thông qua sự xuất hiện của một cửa sổ trạng thái nhỏ cho thấy phương thức nhập liệu hiện đang được chọn. Ban đầu, cửa sổ này có vị trí gần góc phải dưới cùng của màn hình, nhưng bạn có thể di chuyển nó ra chỗ khác. Để vô hiệu hoá phương thức nhập liệu Tiếng Việt hiện thời, bạn hãy mở popup menu và chọn System Input Methods; cửa sổ trạng thái sẽ biến mất sau đó. Một context menu đã được thêm vào cửa sổ trạng thái để cho phép người dùng điều khiển toàn bộ tính năng của bộ gõ.
Đối với các applet chạy trên các trình duyệt có khả năng Java với J2RE plug-in đã cài sẵn, thì cơ chế phím nóng của Linux và Mac OS X được áp dụng, theo đó người sử dụng có thể ấn phím nóng, sau khi nó được cấu hình để sử dụng công cụ lựa chọn nhanh phương thức nhập liệu, để làm nổ ra menu chọn phương thức nhập liệu khi thành phần văn bản trong applet đó có tiêu điểm.
Chú ý: Bạn hãy tắt các trình điều khiển bàn phím nhập liệu Tiếng Việt khác—ví dụ, VPSKeys, WinVnKey, VNI, VietKey, or UniKey—khi bạn sử dụng VietIME để tránh xung đột trong quá trình thông dịch các dữ liệu nhập từ bàn phím.
Nếu dấu nhấp nháy caret bị dời khỏi một kí tự hoặc một từ đang chờ để lấy dấu (cái nào, kí tự hay từ, thì tùy thuộc vào tùy chọn SmartMark có được chọn hay không), thì kí tự hay từ đó sẽ mất khả năng nhận các dấu thanh (gồm các dấu sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng). Nó cần được gõ lại trước khi một dấu thanh nào đó có thể kết hợp được với chúng.
|
Accents vs. Vowels Dấu với nguyên âm |
Telex Method Cách gõ Telex |
VNI Method Cách gõ VNI |
VIQR Method Cách gõ VIQR |
| a circumflex - â | aa | a6 | a^ |
| e circumflex - ê | ee | e6 | e^ |
| o circumflex - ô | oo | o6 | o^ |
| a breve - ă | aw | a8 | a( |
| o horn - ơ | ow | o7 | o+ |
| u horn - ư | uw | u7 | u+ |
| d stroke - đ | dd | d9 | dd |
| acute - sắc | s | 1 | ' |
| grave - huyền | f | 2 | ` |
| dot below - nặng | j | 5 | . |
| hook above - hỏi | r | 3 | ? |
| tilde - ngã | x | 4 | ~ |
| remove diacritics - xóa dấu | z | 0 | - |
|
Example - Ví dụ: Vietnamese - Tiếng Việt |
Vis
duj: Tieesng Vieejt |
Vi1
du5: Tie61ng Vie65t |
Vi'
du.: Tie^'ng Vie^.t |
Các phím được thiết kế để tạo nên các dấu âm sắc (diacritical marks) phải được gõ vào ngay sau nguyên âm mà chúng kết hợp, hoặc ngay cuối từ đó, nếu như chức năng SmartMark được lựa chọn. Để gõ các phím này theo nội dung thực tế của nó, nghĩa là, không kết hợp chúng với nguyên âm đứng trước, hãy gõ kí tự thoát ly (escape character), quy định ở đây là phím xược ngược (\), ngay trước khi gõ các phím đó. Ví dụ, trong khi Viet Mode để ở chế độ chọn VNI Method, nếu bạn muốn gõ chuỗi kí tự a1 , thì hãy gõ a\1—kí tự thoát ly (\) sẽ ngăn không cho kí tự a và kí tự 1 kết hợp thành kí tự á.
Unicode chỉ được hỗ trợ giới hạn trong Windows 95/98/Me, song những hệ điều hành này vẫn có khả năng hiển thị tất cả kí tự Việt tuân theo tiêu chuẩn Unicode sau khi chọn các font thích hợp. Unicode được hỗ trợ đầy đủ bởi Windows NT/2000/XP. Linux và Mac OS 8.5 hay mới hơn cũng đã bắt đầu hỗ trợ Unicode. Mac OS X và Palm OS yểm trợ đầy đủ tiêu chuẩn Unicode.
Những fonts Windows sau đây, được cung cấp với các hệ điều hành Windows 98SE/Me/2000/XP, chứa nhiều từ Unicode, trong có cả chữ Việt:
Times New Roman, Courier New, Arial, Tahoma, Verdana, Palatino Linotype
Lưu ý: Người sử dụng Windows 95/98/NT và Mac OS X nên hạ tải các versions mới nhất của những fonts này, bởi các phiên bản cũ hơn, vì không tương thích hoàn toàn với tiêu chuẩn Unicode, sẽ hiển thị dấu hỏi (?) hoặc ô vuông (◻) cho các kí tự không được hỗ trợ. Chúng có thể được hạ tải từ TrueType Core Fonts. Các service packs từ SP4 trở lên của Windows NT, Internet Explorer 5.5, và Microsoft Office 2000 cũng đã có kèm những font này.
Nhiều font Unicode khác có thể tìm thấy tại Kho VietUniFont và Bộ Chữ Việt Nam Unicode.
Mẹo vặt: Bạn có thể chọn thay đổi file font.properties của JRE cho Windows hay Linux để cho phép hiển thị các kí tự Tiếng Việt trên các thành phần Java Swing mà không cần thiết lập font cho từng thành phần theo chương trình. Điều này không cần thiết cho J2SE 5.0 trên Windows.
Mọi thắc mắc/góp ý/phản ảnh/báo bug, xin yết thị tại Diễn Đàn Việt Unicode.